Chính thức công bố đi vào hoạt động từ tháng 8/2017 cho đến nay thì thị trường chứng khoán phái sinh ở Việt Nam đã có nhiều bước phát triển vượt bậc. So với cổ phiếu chỉ lời trong chiều tăng thì phái sinh lại mang đến cho nhà đầu tư cơ hội có lời ở cả 2 chiều tăng hoặc giảm của thị trường, giao dịch trong ngày với tỷ lệ đòn bẩy vượt trội. Theo đó đây là một sản phẩm sở hữu nhiều điểm hấp dẫn và rất đáng để quan tâm. Mời bạn cùng tìm hiểu chứng khoán phái sinh là gì qua bài viết dưới đây.
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh thực chất chính là công cụ tài chính giao dịch trực tiếp ở trên thị trường, chúng không tồn tại giá trị nội tại mà thay vào đó là qua những sản phẩm phái sinh nhằm thể hiện giá trị của một hay nhiều tài sản cơ sở. Nghĩa là bên bán và bên mua muốn chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho nhau nhưng lại không tiến hành giao dịch trực tiếp mà thông qua hợp đồng. Hợp đồng này là chứng khoán phái sinh.
Xét về bản chất thì chứng khoán phái sinh cho phép các nhà đầu tư đặt cược tài sản cơ sở như hàng hóa, nông sản, máy móc, nguyên vật liệu,… cho rằng lượng giá trị của nó tăng hoặc giảm trong tương lai. Trường hợp bạn nhận diện, đón đầu xu hướng thị trường phát triển thì nên đầu cơ vào các sản phẩm chứng khoán phái sinh để kiếm món hời hấp dẫn nhé.
Hiểu đơn giản thì chứng khoán phái sinh là những công cụ tài chính mà phần giá trị của chúng phụ thuộc vào giá một tài sản cơ sở. Tài sản cơ sở này rất đa dạng, có thể là kim loại hay hàng hóa nông sản, công cụ tài chính,…
Đặc điểm của chứng khoán phái sinh
Như đã đề cập ở phần đầu của bài viết, chứng khoán phái sinh sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội hơn là cổ phiếu và trái phiếu. Trong đó có một số đặc điểm chính nổi bật có thể kể đến bao gồm:
- Mỗi một chứng khoán phái sinh sẽ được thành lập dựa trên tối thiểu là một tài sản cơ sở, nó có giá trị gắn liền cùng giá trị phần tài sản đó.
- Chứng khoán phái sinh sẽ không xác nhận quyền sở hữu với tài sản cơ sở mà thay vào đó chỉ có cam kết về quyền – nghĩa vụ phát sinh trong tương lai giữa 2 bên cùng tham gia vào hợp đồng.
- Là một công cụ gắn liền với đòn bẩy tài chính. Qua đó có thể thấy chứng khoán phái sinh mang tính chất đầu tư chủ yếu vào biến động giá trị tài sản chứ không phải đầu tư vào loại tài sản thực tế bất kỳ nào đó.
Nhờ những đặc tính trên thì sản phẩm chứng khoán phái sinh tại thị trường Việt Nam sẽ phù hợp nhất cho những đối tượng thường xuyên giao dịch nhiều, có kinh nghiệm đầu tư và chấp nhận được rủi ro cao. Ngoài ra thì phái sinh còn phù hợp cả với tổ chức, nó tương tự khoản bảo hiểm cho tài sản trên thị trường chứng khoán cơ sở lúc thị trường giảm.
Phân loại chứng khoán phái sinh
Căn cứ theo điều số 4 của Luật chứng khoán thì chứng khoán phái sinh bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn. Thông tin chi tiết cụ thể như sau:
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là một loại chứng khoán phái sinh có xác nhận quyền của người mua cùng nghĩa vụ của người bán nhằm phục vụ thực hiện một trong số những giao dịch như:
- Mua/bán lượng tài sản cơ sở nhất định tính theo mức giá được xác nhận ở thời điểm trước hay vào ngày đã xác định của tương lai.
- Thanh toán lượng chênh lệch giữa tài sản giá trị cơ sở được xác định ở thời điểm giao kết hợp đồng cùng giá trị tài sản cơ sở ở thời điểm trước hay sau ngày xác định trong tương lai.
Hợp đồng tương lai
Còn hợp đồng tương lai lại là dạng chứng khoán phái sinh niêm yết, đã xác nhận cam kết giữa các bên để phục vụ cho một trong những giao dịch cụ thể dưới đây:
- Mua/bán lượng lớn tài sản cơ sở nhất định tính theo mức giá được xác định vào ngày cụ thể nào đó trong tương lai.
- Thanh toán khoản chênh lệch giữa tài sản giá trị cơ sở được xác định ở thời điểm giao kết hợp đồng cùng giá trị tài sản cơ sở ở thời điểm đã xác định trong tương lai.
Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng ký hạn là chứng khoán phái sinh giao dịch dựa theo thỏa thuận và xác nhận cam kết giữa các bên với nhau liên quan đến mua/bán lượng tài sản cơ sở nhất định tính theo mức giá đã xác định vào ngày cụ thể trong tương lai.
Bắt đầu từ tháng 7/2017, chứng khoán phái sinh tại Việt Nam chính thức được phép hoạt động cũng như đưa vào hình thức giao dịch hợp đồng tương lai. Có 2 sản phẩm hợp đồng tương lai phổ biến hiện nay chính là hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ và hợp đồng tương lai chỉ số VN30.
Cách chơi chứng khoán phái sinh như thế nào?
Những sản phẩm chứng khoán phái sinh thường chủ yếu giao dịch và trao đổi trực tiếp ở trên thị trường phi tập trung. Nơi mà tập hợp những nhà môi giới cung cấp đa dạng nhiều loại hợp đồng phái sinh khác nhau. Muốn tham gia chơi trong thị trường này thì bạn cần tạo cho mình một tài khoản chứng khoán phái sinh để giao dịch.
Mở tài khoản phái sinh
Nhà đầu tư có thể lựa chọn mở tài khoản trực tiếp tại công ty chứng khoán, nơi mà giao dịch viên hỗ trợ hết mình trong quá trình truyền đạt thông tin và điền dữ liệu. Nếu như mà bạn không có thời gian di chuyển đến trụ sở thì có thể truy cập vào trong website chính thức của công ty để đăng ký online.
Tại đó họ luôn cung cấp sẵn mẫu đăng ký cho thành viên mới. Người dùng chỉ cần làm theo hướng dẫn chi tiết những bước trên đó là được. Khi đăng ký tài khoản hoàn tất thì nhà đầu tư bắt đầu ký quỹ tài sản theo quy định. Sau đó bắt tiến hành giao dịch trên thị trường chứng khoán bằng việc chọn sản phẩm phái sinh mà mình đánh giá là có tiềm năng.
Cách mua/bán chứng khoán phái sinh
Như đã đề cập thì thị trường chứng khoán phái sinh đang có đa dạng nhiều sản phẩm phái sinh cực kỳ hấp dẫn dành cho nhà đầu tư quan tâm có thể xem xét và lựa chọn. Cụ thể đó là 03 loại chính gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai và hợp đồng ký hạn. Mỗi hợp đồng lại đưa ra quy định riêng biệt dành cho từng vị thế người bán và người mua.
Trường hợp bạn tham gia vào trong thị trường chứng khoán, có mong muốn bán tài sản cơ sở thì cần tìm đến những đối tượng có nhu cầu mua chúng. Còn ngược lại ở vị thế người mua mà bạn muốn đầu tư vào trong một tài sản nào đó do nhận thấy xu hướng phát triển trong tương lai thì cần tìm đến người sở hữu chúng, rồi bàn bạc, thương lượng và cuối cùng là ký kết hợp đồng.
Nói chung nhà đầu tư sẽ mua/bán chứng khoán phái sinh ngay trên ứng dụng công ty chứng khoán hoặc là ở website của họ. Chỉ cần ngồi trước máy tính, đặt lệnh bán hoặc mua rồi thực hiện ký quỹ và thanh toán hàng ngày là hoàn tất. Tuy nhiên cần nhờ nhà đầu tư phải đảm bảo ký quỹ giống như việc đặt cọc số tiền để nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ cho các bên.
Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến chứng khoán phái sinh là gì mà Makemoney muốn gửi đến cho bạn đọc tham khảo. Mong rằng với những kiến thức này nhà đầu tư đã có thể tự tin tham gia đầu tư vào trong thị trường chứng khoán này nhé. Chúc bạn thành công! Mọi ý kiến thắc mắc cần giải đáp hay tư vấn đầu tư tài chính thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua số đường dây nóng 0944.31.9963 nhé!